Hareketimizi sağlayan, kasların ürettiği gücü kemik ve eklemlere ileten tendonlar, aşırı kullanım ya da yaşlanma nedeniyle aşınıp yıpranabiliyor. Özellikle işlerinde veya egzersiz sırasında aynı hareketi tekrar tekrar yapan kişilerde tendon yaralanmalarının ortaya çıkma riski artıyor. Tendon yaralanmalarının tedavilerinden başarılı sonuçlar almak için tedaviye uyum sağlamak, sabırlı olmak ve yaralı tendonu çok erken kullanmaya başlamamak önem taşıyor. Güven Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümünden Prof. Dr. Bülent Dağlar, tendon yaralanmaları hakkında bilgi verdi.

İçindekiler

• Tendon nedir?
• Tendon yaralanmaları nelerdir?
• Tendon yaralanmalarının sebepleri nelerdir?
• Tendon yaralanmalarının belirtileri nelerdir?
• Tendon yaralanması nasıl teşhis edilir?
• Tendon yaralanmaları nasıl tedavi edilir?

Tendon nedir?

Tendon, hareketimizi sağlayan, kasların ürettiği gücü kemik ve eklemlere ileten bağlardır. Sağlıklı tendon, hareketin en önemli elemanlarından biridir. Tendon kasları kemiğe bağlayan sert liflerdir. Örneğin; Aşil tendonu baldır kasını topuk kemiğine bağlar.

Tendon yaralanmaları nelerdir?

Tendon yaralanmalarının çoğu omuz, dirsek, diz ve ayak bileği gibi eklemlerin yakınında meydana gelir. Bir tendon yaralanması aniden ortaya çıkabilir, ancak daha sıklıkla zaman içinde tendon yapısında meydana gelen küçük yırtıkların sonucu olarak görülür. Tendonların oluşturduğu işlev kaybının nedenleri farklı isimlendirilebilirse de genel olarak “tendinopati” terimi hem inflamasyonu hem de mikro yırtıkları içeren kapsayıcı bir isimlendirme olarak daha sık kullanılmaktadır. Bununla birlikte, uzun yıllar tendon sorunlarının çoğuna “tendinit” adı verilmiştir. Birçok kaynak tendon hasarını tanımlamak için hala bu tanıdık kelimeyi kullanmaktadır.

Tendon yaralanmalarının sebepleri nelerdir?

Tendon yaralanmalarının çoğu, aşırı kullanım veya yaşlanma nedeniyle tendona taşıyabileceğinden fazla uygunsuz yüklenmenin oluşturduğu aşınma ve yıpranmanın sonucu ortaya çıkmaktadır. Tendon yaralanmaları herkeste ve her yaşta görülebilir. Ancak, işlerinde, sporlarında veya günlük aktivitelerinde aynı hareketleri tekrar tekrar yapan kişilerin bir tendona zarar verme olasılığı daha yüksektir. Tendon yaralanması aniden veya yavaş yavaş ortaya çıkabilir. Tendon zamanla zayıfladığında ani bir yaralanma yaşanması daha olasıdır.

Tendon yaralanmalarının belirtileri nelerdir?

Tendon yaralanmalarının belirtileri (Tendinopati) genellikle etkilenen bölgede ağrı, sertlik ve güç kaybına neden olur. Tendonun bulunduğu eklem kullanıldığında ağrı daha da kötüleşebilir. Gece boyunca veya sabah uyanınca daha fazla ağrı ve sertlik yaşanabilir. İlerlemiş ve uygun tedavi edilmemiş durumlarda tendonu kullanırken gevrek bir ses, çıtırtı veya his hissedilebilir.

Tendon yaralanması nasıl teşhis edilir?

Tendon yaralanmasını (hasarını) teşhis etmek için çoğu zaman şikayetlerin iyi sorgulanması ve yorumlanmasını izleyen hassas bir muayene yeterlidir. Yaralanma bir alet veya spor ekipmanı kullanımıyla ilgiliyse, kullanım ile ilgili ayrıntılı ve bazen uygulamalı bilgi istenebilir. Semptomlar şiddetliyse veya tedavi ile düzelmiyorsa, röntgen, ultrason veya MRI gibi bir test yaptırmak gerekebilir.

Tendon yaralanmaları nasıl tedavi edilir?

Çoğu durumda, tendon yaralanması basit yöntemlerle tedavi edilebilir.

Tendon yaralanmaları tedavisi için:

• Ağrılı bölge dinlendirilir ve ağrıyı daha da kötüleştiren aktivitelerden kaçınılır.
• İlk 48-72 saat boyunca her seferinde 10-15 dakika olmak üzere saatte 1 veya 2 kez buz veya soğuk paketler uygulanır. Yardımcı olduğu sürece buz kullanmaya devam edilir.
• Günlük yaşantıyı veya gece uykusunu bozan ağrı varsa basit ağrı kesiciler alınır. 
• Sertliği önlemek için nazik egzersizler ve esneme yapılır.

Bu uygulamalar sonrasında iyileşme hissedildiğinde günlük yaşantıya ve aktivitelere kontrollü olarak dönülebilir. Ancak özellikle yoğun egzersiz veya karşılaşmalı spor faaliyetlerine ağrının tamamen geçtiğine emin olmadan başlanmamalı, tercihen yaralanma öncesi seviyenin oldukça altından hafif derecelerde başlanmalıdır. Önceki seviyeye yavaşça geri dönülmeli ve yapıldığında ağrı oluşturuyorsa durulmalıdır. Egzersiz yapmadan önce ısınmaya mutlaka zaman ayırılmalıdır.

Bunlar yardımcı olmazsa, fizik tedavi önerilebilir. Yaralanma şiddetli ise veya uzun sürerse, tendonu sabit tutmak için bir atel, destek veya alçı gibi sabitleme yöntemleri kullanmak gerekebilir.

Tendon yaralanmasının iyileşmesi haftalar veya aylar alabilir. Bu noktada sabırlı olmak ve tedaviye uyum sağlamak önem taşımaktadır. Yaralı tendonu çok erken kullanmaya başlamanın daha fazla hasara neden olabileceği ve bu durumda tedavi şeklini değiştirmek gerekebileceği unutulmamalıdır.