Meme kanseri, bedensel etkilerinin yanı sıra bazı psikolojik sorunları da beraberinde getirebiliyor.

Tüm dünyada en yaygın görülen kanser türleri arasında yer alan meme kanseri, bedensel etkilerinin yanı sıra bazı psikolojik sorunları da beraberinde getirebiliyor. Tanı ve tedavi süreçlerinde özellikle endişe ve kaygı yaşayabilen hastaların psikolojik destek almaları süreci daha kolay atlatmalarına yardımcı oluyor. Meme kanseri tedavisinin onkoloji ekibi ile yürütülen medikal tedavi sürecinin psikolojik destek ile yürütülmesi hem bedeni hem de ruhu aynı anda şifalandırmaya fayda sağlıyor.  Güven Çayyolu Cerrahi Tıp Merkezinden Klinik Psikolog ve Psikoonkolog Gözdem Özdem, meme kanseri tedavisi sürecinde psikoloji yaklaşımın nasıl olması gerektiği hakkında bilgi verdi.

Meme kanserinin olan hastalar tedavi sürecinde hangi psikolojik sorunlarla karşılaşırlar?

Meme kanseri, özellikle gelişmiş ülkelerde kadınların en sık karşılaştığı, varoluşsal krizin eşlik ettiği ruhsal ve bedensel bir süreç olarak da tanımlanabilir. Hastalık, meme kanserine özgü ruhsal ve fiziksel belirtilerin başlamasıyla kendisini göstermektedir.  Özellikle tanı ve tedavi sırasında birçok psikolojik ve bedensel belirti ortaya çıkmaktadır. Bu psikolojik belirtiler; tedavi hakkında belirsizlik, fiziksel septomlar, hastalığın tekrar etmesi ve ölüm korkusu, kadın kimliğinden beden algısında ve cinsel fonksiyonlarda değişiklikler olarak sıralanabilir.

Meme kanseri olan hastaların cinsel isteklerinin azalmasının altında yatan sebepler nelerdir?

Meme kanserli hasta grubunda cinsel istekte azalmanın sebepleri; meme dokusunda kayıp, saçların dökülmesi, hissedilen ağrı, beden imajına yönelik yaşanılan zorluklar, sağlık durumunu algılamada ortaya çıkan değişikliklerdir. Bunların yanı sıra; ilaç uygulamaları, aşırı yorgunluk ve hastalığın tekrar etmesi korkusu da cinsel yaşamı olumsuz yönde etkileyen diğer faktörler arasında yer almaktadır.  Günlük yaşam aktivitelerindeki güçlükler, ailede değişsen roller ve duygusal desteğin azlığı yaşanılan zorluğun diğer etkenleri olarak sıralanabilir.

Meme kanseri olan hastaların yaşadıkları endişelerin nedenleri nelerdir?

Meme kanseri hastalarında hastalık tanısı çeşitli endişe ve korkulara neden olmaktadır. Bu süreçte ortaya çıkan korkuların sebebi doğru kaynaktan, doğru bilgi alamamaktır. Tanı ve tedavi sürecinde her hasta tıpkı parmak izi gibi kendine özel ve öznel bir deneyim yaşamaktadır. Bu nedenle; hastanın süreci kendisini güvende hissedeceği bir hekim ve onkoloji ekibi ile yürütmesi önem taşımaktadır. Hastalığı kendisi hazır olduğunda çevresi ile paylaşması, hazır değilse paylaşmaması da bir diğer önemli husustur.

Meme kanseri tedavisi sürecinde hastaya doğru yaklaşım nasıl olmalı?

• Bu süreçte hastalara yaklaşımda dikkat edilmesi gerekenler şu şekilde sıralanabilir:
• “Nasıl hissettiğini biliyorum.” yerine “Sana nasıl yardımcı olabilirim?” denilmelidir.
• “Senin için çok üzülüyorum” demekten kaçınılmalı yerine “Kendimi üzgün hissediyorum.” gibi kalıplar kullanılmalıdır.
• “Ne kadar zayıfladın.” demek yerine “Senin için ne yemek yapmamı istersin?” gibi çözüme yönelik ifadeler tercih edilmelidir. 
• “Pozitif tarafından bak.” ya da “Güçlü olmalısın.” gibi kişiyi olumlu olmaya zorlamak yerine “Duyguların hakkında konuşmak istersen ben buradayım.” diyerek yalnız olmadığı hissettirilmelidir. 
• “Geçen gün bir yakınımızı da kanserden kaybettik.” gibi olumsuz örnekler vermek yerine sessiz kalmanın daha doğru olacağının farkında olunmalıdır.