Yüz yüze eğitime aşamalı geçiş planı kapsamında uzun bir ara sonrasında okula dönen çocukların ve velilerinin kalabalık ortamlarda görülen salgın hastalıklar ile ilgili kaygıları artıyor. Özellikle içinden geçmekte olduğumuz Covid-19 pandemisi sürecinde, çocukların salgın hastalıklara yakalanma risklerini azaltmak açısından bağışıklık sistemlerini kuvvetlendirmek büyük önem taşıyor. Güven Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümünden Uzm. Dr. Reyhan Erol, çocukların güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmaları için dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.

İçindekiler

• Bağışıklık sistemi nedir?
• Anne sütünün bağışıklığın güçlenmesindeki rolü nedir?
• Bağışıklık sistemi nasıl zayıflar?
• Çocuğun sık hasta olması bağışıklığının zayıf olduğu anlamına mı gelir?
• Uyku ve bağışıklık sistemi ilişkisi nasıldır?
• Aşı takvimine uyum sağlanmaması bağışıklık sistemini nasıl etkiler?
• Hareketsiz çocukların bağışıklık sistemleri zayıf mı olur?
• Çocukların güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmaları için nasıl beslenmeleri gerekir?
• Çocuklarının bağışıklık sistemini güçlendirmek isteyen ailelere tavsiyeleriniz nelerdir?

Bağışıklık sistemi nedir?

Bağışıklık sistemi vücudu enfeksiyonlara karşı koruyan savunma sistemidir. Bademcikler, lenf nodları, dalak ve bağırsakta yaygın olmak üzere tüm vücuttaki bağışıklık sistemi hücrelerinden oluşur.

Anne sütünün bağışıklığın güçlenmesindeki rolü nedir?

Bağışıklık sisteminin oluşması anne karnında başladığı için annenin sağlıklı bir gebelik geçirmesi ve düzenli doktor kontrollerini aksatmaması önemlidir. Doğumdan sonra da bebeğin ilk iki yıl anne sütü ile beslenmesi bağışıklığın güçlenmesine katkı sağlar.  Anne sütündeki prebiyotik lifler, koruyucu antikorlar, immunglobulin, demir, vitaminler bebeğin bağışıklık sistemini güçlendirmektedir.

Bağışıklık sistemi nasıl zayıflar?

Sağlıklı beslenemeyen, uyku düzeni olmayan, abur cubur tüketimi fazla olan çocuklarda bağışıklık sistemi zayıflar. Ayrıca çocuğun stresli ve mutsuz bir aile ortamında büyümesi de bağışıklık sistemini etkileyen önemli faktörlerdendir.

Çocuğun sık hasta olması bağışıklığının zayıf olduğu anlamına mı gelir?

Kreşe ya da okula giden, evde kardeşi olan, kalabalık aile içinde yaşayan çocuklar yakın temastan dolayı doğal olarak daha fazla hastalanırlar. Yine alerjik yapılı çocuklarda hastalanma sıklığı fazladır. Bu durumlar bağışıklık sisteminin zayıf olduğu anlamına gelmez. Okula giden bir çocuk yılda 5-6 defa üst solunum yolu enfeksiyonu geçirebilir.  Bu sayıdan daha fazla enfeksiyon geçiriyor ise doktora başvurmak gerekebilir.

Uyku ve bağışıklık sistemi ilişkisi nasıldır?

Geç uyuyan, uyku düzeni olmayan çocuklarda vücuttaki bağışıklık sistemi hücreleri dinlenemez. Ayrıca derin uykuda salınan büyüme hormonu da bağışıklık sistemini olumlu yönde etkiler. Bu nedenle çocukların gece en geç saat 22.00’de uymaları gerekir.

Aşı takvimine uyum sağlanmaması bağışıklık sistemini nasıl etkiler?

Aşıların zamanında yapılması,  çocukları aşılarla önlenebilir hastalıklardan koruyacağı için bağışıklık sistemi için de önemlidir. Çünkü çocuklarda her hastalık sırasında yeme ve uyku düzeni bozulur. Dolayısıyla bağışıklık sistemi de zayıflar.

Hareketsiz çocukların bağışıklık sistemleri zayıf mı olur?

Düzenli hareket eden ve spor yapan çocuklarda serotonin gibi bağışıklık sistemini aktive eden hormonların salımı artar. Bu durum bağışıklık sistemi güçlendireceği gibi yeme ve uyku düzeni de daha iyi hale getirir. Ayrıca hareketli çocukların okul başarısı artar.

Çocukların güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmaları için nasıl beslenmeleri gerekir?

Çocukların güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmaları için, dört besin grubu denilen; süt ve süt ürünleri, et - baklagiller, tahıl, sebze ve meyveleri düzenli olarak her gün tüketmeleri gerekir. Ayrıca cips şekerleme gibi rafine yiyeceklerin çocukların beslenme şemasından çıkarılması gerekir. Bu nedenle, çoğu evde bulunan abur cubur dolaplarının boşaltılması çocukların kuvvetli bir bağışıklık sistemine sahip olmaları açısından kritik öneme sahiptir.

Çocuklarının bağışıklık sistemini güçlendirmek isteyen ailelere tavsiyeleriniz nelerdir?

Güçlü bir bağışıklık sistemi için; çocukların öncelikle mutlu bir ailede stressiz büyümeleri, ilk iki yıl anne süt almış olmaları, sağlıklı beslenmeleri, düzenli uymaları, D vitamini almak için bol güneşlenmeleri, düzenli egzersiz yapmaları ve sağlık kontrollerini zamanında yaptırmaları önemlidir.